UW VERHALEN

U kunt uw verhaal over Naar de boeren! insturen op deze website en de ingestuurde verhalen van anderen lezen. Zie Uw verhalen >

Naar de boeren!

KINDEREVACUATIES IN DE HONGERWINTER

Hongerwinter

In het najaar van 1944 was het zuiden van Nederland grotendeels bevrijd. De Duitsers waren aan het verliezen, maar niemand wist hoe lang de oorlog nog zou duren. In de steden in het westen van Nederland heerste een groot voedseltekort door het Duitse verbod op voedseltransporten als reactie op de Spoorwegstaking. De voedselrantsoenen werden steeds kleiner. Winkels gingen suikerbieten en tulpenbollen verkopen ter vervanging van aardappels. Duizenden verzwakte kinderen dreigden te sterven.

Naar de boeren! Compilatie, 8:40 min.

40.000 kinderen - zeven verhalen

Een aangrijpende expositie over de ongeveer 40.000 kinderen die in de Hongerwinter vanuit het stedelijke westen van het land zijn geëvacueerd om te voorkomen dat ze van de honger zouden sterven. De reddingsacties vonden plaats onder zeer moeilijke omstandigheden. 70 jaar na de Hongerwinter haalt het Verzetsmuseum dit indrukwekkende verhaal op uit de vergetelheid. In de tentoonstelling vertellen zeven personen die als kind ‘naar de boeren’ zijn gegaan over hun ervaringen.

Tegelijk met de tentoonstelling, gaat een documentaire van ENTROP&DEZWARTFILMS over hetzelfde onderwerp in première.

Paul, Jack, Fenna, Jan, Nelly, Frans en Tineke vertellen wat ze hebben meegemaakt.

Evacuaties

Reddingsoperaties werden opgezet. Ongeveer 40.000 ondervoede stadskinderen werden in de eerste maanden van 1945 vooral naar Overijssel, Friesland, Groningen en Drenthe geëvacueerd. Daar was nog wel genoeg te eten. Het was een grote operatie onder zeer moeilijke omstandigheden. Honderdduizenden Nederlanders zetten zich belangeloos in om de kinderen te redden van de hongerdood. Transportmiddelen waren nauwelijks voorhanden. Met vooral vrachtschepen, maar ook autobussen, vrachtwagens, treinen en soms zelfs lopend of fietsend vertrokken de kinderen ‘naar de boeren’. Het onbekende tegemoet.

Pleeggezinnen

De magere, ondervoede stadskinderen werden na een reis, die vaak bol stond van ontberingen, opgenomen in pleeggezinnen.
Geportretteerde Neel Struijk van Bergen: ‘De eerste dagen dat ik er was kwamen alle buren kijken hoe mager ik was. Ik moet er wel heel erg uitgezien hebben.’ Jack (Sjaak) de Zwart vertelt: ‘Mem heeft me trouw verzorgd, ieder half uur lauwe karnemelk, als ik eraan denk... ja, ze heeft mijn leven gered. Het sloeg aan, en ineens kon ik weer voedsel tot me nemen.’

De kinderen moesten vaak erg wennen aan de vreemde gewoontes, het onverstaanbare dialect en soms een ander geloof. De meesten pasten zich vliegensvlug aan, zoals Paul van Vliet: ‘Ze hebben me heel snel in boerenkleren gezet, met boerenklompen, een boerentrui. En ik heb binnen de kortste keren Fries geleerd. Ik noemde mezelf Pauke Vlietstra, omdat ik er zo graag bij wilde horen. Had ik zelf verzonnen.’ Anderen voelden zich verloren. Tineke Meijer: ‘Ik had behoorlijk heimwee, maar daar schoot je toch niks mee op, zo nuchter was je dan ook wel weer. Het duurde lang, het duurde vreselijk lang.’

RONDLEIDING

Voor rondleidingen door Naar de boeren! geldt een maximum van 8 personen per groep; zie ook rondleidingen.

17 foto's van de expositie. Klik op de foto of op de pijlen rechtsboven op de foto's.

Previous
Next

Bekijk de eerste minuten van de documentaire.

Verzetsmuseum Amsterdam: 30 september 2014 t/m 12 april 2015.

Haags Historisch Museum: 22 april t/m 25 oktober 2015.

Frie s Museum: 11 april 2015 tot en met 31 december 2015: Hongerkinderen - de opvang in Friesland.

IN DE MEDIA

Radio 1 > 25 september 2014 (5:30 minuten).

Het Jeugdjournaal > 25 september 2014 (2:19 minuten).

Radio 1 > 1 oktober 2014 - Bleekneusje Jack de Zwart ging in WOII Naar de Boeren! (27:49 minuten)

Naar de boeren! is een productie van VERZETSMUSEUM AMSTERDAM i.s.m. ENTROP&DEZWARTFILMS en UNICEF Nederland en is gerealiseerd dankzij bijdragen van Nationaal Comité 4 en 5 mei, VSBfonds, Mondriaan Fonds, Stichting Democratie en Media, SNS Reaal fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds/Ben en Nel van Bohemen van der Zwart Fonds, Solidariteitsfonds, P.W. Janssen's Friesche Stichting, Het R.C. Maagdenhuis/M.L. Frohfonds, K.F. Hein fonds, Vereening tot Weldadigheid, M.A.O.C. Gravan van Bylandt Stichting, Kattendijke Drucker Stichting