Rembrandtopera
Het is niet mijn bedoeling geweest den genialen schilder uit te beelden. (…) Wat ons vóór alles geboeid heeft is de menselijke tragiek.
Nederlandse Kameropera
In 1942 besluit de directeur van de Nederlandse Kameropera een opera over Rembrandt te maken. Als componist wordt Henk Badings aangewezen, ‘het voorbeeld van een nationaal-socialistisch kunstenaar’, die in 1941 is onderscheiden met de Rembrandtprijs. De jonge Tom Bouws schrijft de operatekst. Hij wint hiermee de librettoprijsvraag van het Departement van Volksvoorlichting en Kunsten.
Wat begon als een kameropera wordt uiteindelijk een grote opera in drie bedrijven: ‘De Nachtwacht’. Centraal staat de psychische verandering in het leven van Rembrandt, die zich na tegenslag afkeert van uiterlijke pracht om zich te richten op het innerlijk, ook in zijn werk.
Niet opgevoerd
Het departement is zo enthousiast over de opera dat het de organisatie naar zich toetrekt. Het wil een grootse première in Amsterdam, uitgevoerd door een Nederlands operagezelschap. Maar ook de Duitse bezetters bemoeien zich ermee. Zij vinden dat de opera tijdens de première in het Duits moet worden opgevoerd door een Duits gezelschap. De conflicten en problemen over de uitvoering, financiering, cast en de locatie van de première vertragen het project. Uiteindelijk is de opera tijdens de oorlogsjaren niet opgevoerd.
