Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga naar de hoofdinhoud Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga direct naar zoeken

Liquidaties

In het gewapend verzet worden wapens vooral gebruikt om te dreigen en ter zelfverdediging. Maar later ook om landverraders neer te schieten (liquideren). Hoe hebben de drie meiden dit ervaren?

Verrader

In 1942 wordt verzetsman J.M. Gerritsen door de Duitsers opgepakt en weer vrijgelaten. Steeds meer mensen in zijn omgeving worden gearresteerd. Gerritsen moet de verrader zijn. De communistische partij vergadert er over.

Emoties

Truus: ‘Ik ben bij die vergadering geweest. Dat was afschuwelijk. Hoog opgelaaide emoties, want er moest een oplossing gevonden worden. Achter elkaar werden onze mensen opgepakt, goeie kameraden die later de kogel kregen. Niemand van ons vertrouwde die man nog, maar het was toch een kameraad.’

Truus met stengun (vlak na de bevrijding).
Truus met stengun (vlak na de bevrijding).
Willem Ragut, NSB'er en politiecommissaris van Zaandam. Op 21 juni 1944 door Hannie Schaft geliquideerd.
Willem Ragut, NSB'er en politiecommissaris van Zaandam. Op 21 juni 1944 door Hannie Schaft geliquideerd.

Eerste liquidatie

Er wordt besloten hem neer te schieten. De commandant van de groep zal het doen en wijst Freddie aan om met hem mee te gaan. Op 2 oktober 1942 is Freddie als eerste van de meiden betrokken bij een liquidatie. De meiden zullen nog bij ongeveer tien liquidaties betrokken zijn.

Freddie

Na de aanslag is Freddie wekenlang overstuur. Wapens bij je dragen blijkt nog iets anders dan mensen gericht doodschieten. Toch heeft ze geen spijt: ‘Ik heb geen medelijden gehad. Je schiet niet op een mens, maar op je vijand, iemand die andere mensen verraadt.’

Truus

Ook Truus voert later liquidaties uit: ‘Het neerschieten van mensen was vreselijk. Ik weet nog dat we er hevig om gehuild hebben, Hannie, Freddie en ik. Armen om elkaar heen. Het is geen leuk werk, maar het moest gebeuren. Op een gegeven moment komen in jouw groep verraders te zitten en die moeten weg. Je kan ze niet in de gevangenis stoppen. Je moet een oplossing zoeken en die oplossing is dan: hij moet geliquideerd worden.’

Willem Meindert Willemsen,  een beruchte Jodenjager. Op 25 oktober 1944 pleegt Hannie Schaft met Cor Rusman een aanslag op zijn leven, maar hij overleeft.
Willem Meindert Willemsen, een beruchte Jodenjager. Op 25 oktober 1944 pleegt Hannie Schaft met Cor Rusman een aanslag op zijn leven, maar hij overleeft.
Vitrine met pistool van Hannie en foto van Hannie (rechts) en Truus na een actie.
Vitrine met pistool van Hannie en foto van Hannie (rechts) en Truus na een actie.

Ellendig

Truus: ‘Hannie was altijd heel zenuwachtig voor een liquidatieactie, en mijn zusje Freddie ook, die kon wel een zakdoek opvreten van narigheid. Ik had er van tevoren en op het moment dat ik het doen moest weinig moeite mee, en ik was dan ook meestal degene die de anderen oppepte. Maar als het afgelopen was kon ik soms gewoon van mijn stokje gaan, of uren achtereen op de wc zitten om maar aan niemand te laten zien dat ik zo verschrikkelijk moest huilen. Het was echt een ellendig gevoel.’

Meer artikelen uit dit dossier

Er is veel meer te vertellen over dit onderwerp. Lees snel verder op onderstaande pagina's.