Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga naar de hoofdinhoud Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga direct naar zoeken

Verbeteringen en opvang

Rotsen en weiden

'Voor Herman en mij begon de Duitse bezetting prima. In augustus 1940 kwamen uit Moskou twee vrouwtjeskamelen: Ans en Lies. We kregen een prachtige nieuwe kamelenweide. Ik kon daar paren met de dames (Herman was daar te oud voor). Een jong kameeltje zou natuurlijk leuk zijn voor ons én voor de bezoekers. Voor veel andere dieren werd het ook beter. De apen kregen op 23 mei 1940 een echte apenrots. Het jaar erop was de steenbokkenrots met waterval klaar. Het werd steeds moeilijker om aan bouwmaterialen te komen. Toch kwam in 1942 de vogel- of flamingoweide klaar en een nieuw restaurant.'
Kameel Jan

Het nieuwe kamelenveld in Artis.

Krantenartikel over de aankomst van de nieuwe vrouwtjeskamelen.

Artis Reddingscomité gaat door

Al was Nederland bezet, het Artis Reddingscomité kon doorgaan met de verbeteringen in Artis. De ruimere verblijven en weiden leken meer op de natuurlijke omgeving van de dieren. Die zouden zich daardoor prettiger voelen, natuurlijker gedragen en hopelijk beter voortplanten. Het aantal bezoekers groeide flink en dat was natuurlijk de bedoeling.

De apenrots in aanbouw, 1940. 
De bouw van de steenbokkenrots.

Dieren op de vlucht

'Hallo, ik ben Sambo. In 1943 ben ik uit de Haagse dierentuin naar Artis gebracht samen met veel andere dieren. Op de plek van de Haagse dierentuin bouwden de Duitsers een verdedigingslinie. Het hele kustgebied moest worden ontruimd. Eerst zouden we alleen in Artis logeren, maar later in de oorlog werden de meeste dieren door Artis gekocht. Ik had er snel weer nieuwe vriendjes'.
Chimpansee Sambo

De Nederlandse kust werd volgebouwd met 14.000 betonnen bunkers, geschut, mijnen, prikkeldraad en andere versperringen. Die ‘muur’ werd de Atlantikwall genoemd en liep van Noorwegen tot Spanje. Wel 5300 kilometer!  Op plek van de Haagse Dierentuin kwam ook een stuk Atlantikwall en moest daarom worden ontruimd. De dieren werden in Artis en Diergaarde Blijdorp opgevangen.

In 1944 lukte het de Engelse en Amerikaanse (geallieerde) legers toch Europa binnen te vallen. In Nederland voerden de geallieerden luchtlandingen uit. In de omgeving van Burgers dierentuin in Arnhem en Ouwehands in Rhenen werd zwaar gevochten. Artis nam dieren over. 

Nog tot in 1942 werden er flinke bedragen betaald voor nieuwe dieren. Ook van Duitse dierentuinen werden dieren gekocht. Daarna werden de dieren vaker geruild of aan Artis in bewaring gegeven.

Krantenbericht van maart 1942 over de aankomst in Artis van olifant Tiki uit de Duitse stad Hannover.

 

Meer artikelen uit dit dossier

Er is veel meer te vertellen over dit onderwerp. Lees snel verder op onderstaande pagina's.